کد مطلب:304419 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:193
حکمت زکات
وَ الزَّكاةَ تركِیَةً لِلنَّفْسِ وَ نِماءً فِی الرِّزْقِ؛ و برای پاكیزه كردنِ جان و رُویش روزی، زكات را [قرار داد]. لازم است كه به چند نكته در تشریع حكمت زكات، اشاره شود: نكته یكم اینكه در بیشتر جاهای قرآن كریم، پس از یاد نماز و فرمانِ اقامه و به پاداشتن آن، زكات مطرح شده است و دختر گرامی پیامبر(ص) نیز به پیروی از وحی الهی، حكمت زكات را به دنبال حكمت نماز آورده است تا اهمیّت فوق العاده آن را بفهماند.
یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ. [1] نماز را بر پا می دارند، و از آنچه به ایشان روزی داده ایم، انفاق می كنند.
نكته دوم اینكه مقصود از زكات در گفتار فاطمه(س)، هرگونه انفاقی است كه در راه رضای خداوند انجام می گیرد؛ خواه واجب یا مستحب. نكته سوم اینكه زكات، موجب پاكی و پاكیزگیِ نفس آدمی از علاقه ها و گرایش های انحطاطآور است؛ زیرا انسان به طور غریزی و به كشش طبیعی، گرایش شدید و نیرومندی در جهت خیر و مطلوبهای گزیده و برتر، از جمله گرایش به مال و دارایی دارد كه اگر این گرایش، تعدیل و هدایت نشود، آدمی را به فزونخواهی و تكاثر، كه جلوه ای از طغیان است، سوق می دهد و این خود، زشت ترین نوع آلودگی روح و جان آدمی است:
اَلَّذی یُؤْتی مالَهُ یَتَزَكّی. [2] همان كه مال خود را می دهد، برای آنكه پاك شود.
و این توصیفِ زیبایی است از انسانهای پاك و پارسا كه با انفاق مال خود، ریشه علاقه و گرایش به مال را در جان خود می خشكاند و با این از خودگذشتگی، یكسره پاك می گردد و محیط زندگی را برای رشد مواهب انسانی، آماده می سازد. نكته چهارم اینكه فاطمه(س) فرمود در پرتو انفاق، رزق و روزیِ آدمی رشد می یابد و مایه های نزول بركات الهی به سوی انسان فراهم می گردد:
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُوا وَاتَّقَوا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّماءِ وَالْأَرْضِ. [3] و اگر مردم شهرها ایمان آورده، به تقوا گراییده بودند، قطعاً بركاتی از آسمان و زمین برایشان می گشودیم.
یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ. [1] نماز را بر پا می دارند، و از آنچه به ایشان روزی داده ایم، انفاق می كنند.
نكته دوم اینكه مقصود از زكات در گفتار فاطمه(س)، هرگونه انفاقی است كه در راه رضای خداوند انجام می گیرد؛ خواه واجب یا مستحب. نكته سوم اینكه زكات، موجب پاكی و پاكیزگیِ نفس آدمی از علاقه ها و گرایش های انحطاطآور است؛ زیرا انسان به طور غریزی و به كشش طبیعی، گرایش شدید و نیرومندی در جهت خیر و مطلوبهای گزیده و برتر، از جمله گرایش به مال و دارایی دارد كه اگر این گرایش، تعدیل و هدایت نشود، آدمی را به فزونخواهی و تكاثر، كه جلوه ای از طغیان است، سوق می دهد و این خود، زشت ترین نوع آلودگی روح و جان آدمی است:
اَلَّذی یُؤْتی مالَهُ یَتَزَكّی. [2] همان كه مال خود را می دهد، برای آنكه پاك شود.
و این توصیفِ زیبایی است از انسانهای پاك و پارسا كه با انفاق مال خود، ریشه علاقه و گرایش به مال را در جان خود می خشكاند و با این از خودگذشتگی، یكسره پاك می گردد و محیط زندگی را برای رشد مواهب انسانی، آماده می سازد. نكته چهارم اینكه فاطمه(س) فرمود در پرتو انفاق، رزق و روزیِ آدمی رشد می یابد و مایه های نزول بركات الهی به سوی انسان فراهم می گردد:
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُوا وَاتَّقَوا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّماءِ وَالْأَرْضِ. [3] و اگر مردم شهرها ایمان آورده، به تقوا گراییده بودند، قطعاً بركاتی از آسمان و زمین برایشان می گشودیم.
[1] سوره بقره، آيه 3.
[2] سوره ليل، آيه 18.
[3] سوره اعراف، آيه 96.